Antipaterië (Willekeur)

Tijdens de slag bij Issus raakte de jeugdige leider van de Korinthische Bond zwaargewond en sneuvelde de Perzische koning Darius III. Zonder de bezielende leiding van de Macedonische koning wordt de verdere opmars naar het zuiden abrupt gestaakt en de geleden nederlaag van Perzië onvolkomen uitgebuit. Alexander III overlijd kort na thuiskomst alsnog aan de eerder opgelopen verwondingen en wordt opgevolgd door generaal Antipater. Nu Perzië voorlopig geen bedreiging meer vormt voor Macedonië en de Hellenistische stadstaten van de Korinthische Bond keren de zegevierende hoplieten en cavaleristen huiswaarts met achterlating van garnizoenen in het bezette gebied. De nieuwe koning concentreert zich op wat ten noorden ligt van Macedonië. Al spoedig blijken de Hellenen hier minder enthousiast voor te krijgen zijn dan in het verleden het geval is geweest voor de oorlog tegen Perzië. Antipater benut de tot muntgeld geslagen omgesmolten Perzische kostbaarheden, die tijdens de oorlog waren buit gemaakt, om de plannen te financieren, die zijn troepen de grens met Scythia doen passeren.

Skythia

De terugtrekkende Scythen ontwijken de befaamde Macedonische falanx en na het uitblijven van een alles beslissende slag keert de Macedonische generaal Parmenion vermoeid terug naar de door Milesiaanse kolonisten gestichte Olbia aan de Zwarte Zee, dat inmiddels door de bezetter een naamsverandering had ondergaan. Antipaterië moest als uitvalbasis dienen om het op te nemen tegen rondtrekkende nomaden op zoek naar geschikte woonplaatsen waar de Macedonische falanx weinig geschikt voor bleek te zijn. Door in bezet gebied gerekruteerde veteranen die nog onder Darius III hadden gevochten werden Perzische tactieken gecombineerd met de Macedonische cavalerie voor een mobielere oorlogsvoering. Een schok voor de verdedigers van de naar het noorden verlegde Macedonische grens waren de vrouwelijke tegenstanders, die zij aan zij met de mannen vochten tegen de indringers.

Na het tussen Macedonië en Scythia gesloten verdrag vermengden deze nieuwkomers zich na verloop van tijd onvermijdelijk met de plaatselijke bewoners met een multi-culturele bevolking als gevolg. Als belangrijk commercieel centrum voor de uitvoer van graan, vis en slaven naar Macedonië en de Hellenistische stadstaten en de invoer van goederen met als eindbestemming Scythia trok Helleense handelaren, kunstenaars, geleerden en dichters aan. Onder voornamelijk Hellenistische, maar ook Oosterse invloeden op de handel en verkeer, literatuur, wetenschap, filosofie, beeldhouwkunst en bouwkunst ontstaat er op de grondvesten van de kolonie een stadstaat.

Antipaterië

De Helleense taal en cultuur bind de bevolking voldoende om weerstand te blijven bieden aan de barbaren als de Macedoniërs invloed en grondgebied verliezen aan het opkomende Romeinse Rijk tot uiteindelijk het koninkrijk een Romeinse provincie was geworden. Voor het laatste echter zover was verloor Antipaterië langzaam het karakter van een stadstaat zoals bij andere samenlevingen ook het geval was door het ontbreken van heuvels en bergen, die aan het ontstaan en behoud van zoveel andere Hellenistische stadstaten had bijgedragen.