Zygmunt III Reformator (ur.1588, Kraków, zm.1663, Lwów)- Król Polski i Książę Brunszwiku w latach 1607-1663, Wielki Książę Litewski 1607-1613. Syn Karola I Edwarda i Anny Wazówny.
Biografia[]
Wczesne życie[]
Zygmunt III urodził się w 1588, na Wawelu jako syn króla Karola I Edwarda. W wieku 14 lat wyjechał na studia do Heidelbergu, gdzie prawdopodobnie w 1604 przeszedł na protestantyzm. W 1606, w celu kontynuowania nauki wyjechał do Rzymu. W 1608 wrócił do Polski i został koronowany w Krakowie 17 lutego 1608 r.
Konflikty religijne w Polsce[]
Objęcie władzy przez protestanckiego króla było dość kontrowersyjne, zwłaszcza dla kleru i szlachty litewskiej, którzy woleli by na tronie katolickiego Macieja Ferdynanda. W końcu, w 1609 wybuchła w Polsce wojna między protestantami i katolikami. Zakończona w 1613 zerwaniem unii z Litwą i objęcie w niej władzy przez Macieja Ferdynanda.
Wojna Lig (1618-1631) i Wojna Polsko-Brandenburska (1619-1624)[]
W 1615 Polska oraz Brunszwik na mocy postanowień Zygmunta III dołączyły do Ligi Protestanckiej. Po wybuchu wojny w 1618 król wysłał wsparcie dla monarchii stanowej w Czechach w postaci 45 tys. żołnierzy pod dowództwem brata władcy- Ludwika. Wojska jednak zostały wycofane z powrotem do kraju, gdy władcy brandenburscy przejęli władzę w Prusach. Polskę w walkach z Brandenburgią poparło Księstwo Pomorskie. W lipcu 1620 po półrocznym oblężeniu upadł Królewiec. Wojna zakończyła się w 1624 pokojem elbląskim, na mocy którego Polska wcieliła do korony ziemie pruskie. Po mobilizacji w 1625, na początku 1626 na fronty wojny Lig powrócił książę Ludwik. W 1629 rozpoczął on oblężenie Wiednia. Miasto padło na przełomie września i października 1629. Mimo 2 odsieczy bawarskich katolicy nie zdołali odbić miasta. Podczas ataku 3 odsieczy 6 500 wojsk polskich odpierało atak 57 tys. Bawarczyków, Austriaków i Hiszpanów. Bitwę wygrali Polacy, jednak w wyniku odniesionych ran tydzień po bitwie zmarł książę Ludwik. W 1631 rozpoczęły się rozmowy pokojowe, w których Zygmunt III wykazał się charyzmą i umiejętnościami dyplomatycznymi. Francja zajęła Alzację, Niderlandy oraz Szwajcaria opuściły ŚCR, Szwecja zajęła pomorze przednie. Czechy uniezależniły się od Austrii, a władzę w nich przejął Fryderyk V Wittelsbach.
Powstanie Chmielnickiego i II wojna Polsko-Litewska (1649-1652)[]
W 1648 na Litwie wybuchło powstanie Chmielnickiego. Hetman Bohdan Chmielnicki postanowił oddać Kozaków naddnieprzańskich w opiekę jednego z okolicznych państw- Polski lub Rosji. Ostatecznie po wysłaniu posłów polskich Chmielnicki zdecydował się na opiekę polską. W 1649 wyruszyła wyprawa kijowska, dowodzona osobiście przez Zygmunta III. Kijów padł w kwietniu 1650. Następnie padały Mińsk (grudzień 1650) i ostatecznie Wilno (maj 1652). W listopadzie tego roku podpisano traktat Warszawski. Państwo Kozaków Zaporoskich znalazło się w unii z Polska, Zygmunt III został "Najwyższym Atamanem Kozackim",a Podlasie zostało bezpośrednio włączone do Polski.
Ostatnie lata[]
W 1654 króla zaczęły męczyć bóle brzucha. W tym samym czasie coraz częściej jeździł do Lwowa, gdzie w latach 1652-1659 wybudowano zamek królewski. Król umarł w 1663 na raka jelita grubego.
Potomstwo[]
W 1617 król Zygmunt III ożenił się z córką księcia Mantui Wincentego- Eleonorą Gonzagą (1598-1655). Para miała 6 dzieci:
1.Kazimierz Welf (1619-1648)- Namiestnik króla Zygmunta III w Brunszwiku w latach 1639-1648.
2.Zofia Welfówna (1621-1634)
3.Agnieszka Welfówna (1624-1675)
4.Ludwik II (1628-1677)- Król Polski, Najwyższy Ataman Kozacki, Książę Brunszwiku w latach 1663-1677.
5.Eleonora Welfówna (1631-1670)
6.Karol Welf (1635-1683)- Namiestnik królów Zygmunta III i Ludwika II na Rusi w latach 1657-1683.