Władysław III Wielki( ur 1243 zm 1303)- Król Polski z dynastii Małachowskich. Za jego rządów doszło do podporządkowana Pomorza Zachodniego i Rusi halicko wołyńskiej. Jego panowanie jest uważany za okres rozwoju gospodarczego państwa.
Życiorys[]
Dzieciństwo i młodość[]
Władysław przyszedł na świat w 1243 jako jedyny syn księcia Bolesława(Bolesław V Pobożny) i jego żony Kunegundy przemyślidki. Gdy miał rok jego ojciec wstąpił na tron polski po swoim bratanku Konradzie który doznał wypadku w trakcie turnieju rycerskiego. Wychowaniem młodego Władysława zajmował się jego ojciec. Młody królewicz był osobą niezwykle wykształconą jednakże w przeciwieństwie do swego ojca nie był osobą pobożną. W wieku 16 udał się w podróż po Europie. W czasie pobytu na wyspach brytyjskich poznał angielską księżniczkę Katarzynę która była córką króla Anglii Henryka III i Eleonory Prowansalskiej. Po uzyskaniu zgody na ślub doszło do zawarcia małżeństwa w roku 1260. Z tego związku pochodziło dwoje dzieci Kazimierz(Kazimierz III) i Konstancja która została żoną króla Węgier Andrzeja III ostatniego króla z dynastii Arpadów. W 1262 powrócił wspólnie z małżonką do kraju. W 1269 roku po śmierci ojca zasiadł na tronie jako Władysław III.
Panowanie[]
Polityka Zagraniczna[]
W pierwszych latach panowania Władysław utrzymywał dobre stosunki zarówno z Wielkim księstwem Litewskim jak i z Rusią Halicko-Wołyńską. W 1273 książę Halicki Lew z pomocą wojsk polskich postanowił zrzucić zwierzchność mongolską. Zgodnie z zawartym układem księstwo Halickie miało złożyć hołd lenny i wcielenie księstwa bezpośrednio do korony w przypadku wygaśnięcia Halickiej linii Rurykowiczów. Na początku 1274 król Władysław wyruszył na czele wojsk królewskich w kierunku Halicza w celu pomocy wojskom halickim. W maju 1274 roku wojska polsko-Halickie pokonały w bitwie pod Lwowem wojska mongolskie. Na początku 1275 doszło do zakończenia walk w wyniku czego doszło do złożenia hołdu lennego księcia Halickiego królowi polskiemu. W 1277 roku doszło do spotkania pomiędzy królem Władysławem a królem niemieckim Rudolfem I Habsburgiem w celu zaradzeniu zagrożeniu które wzbudzał w regionie król czeski Przemysł Ottokar II.W wyniku rozmów ustalono że polska stanie po stronie króla Niemiec przeciwko królowi Czech w zamian za co Pomorze zachodnie miało przejść pod panowanie polskie. W 1278 roku doszło do bitwy pod Suchymi Krutami zakończonej zwycięstwem wojsk polsko-niemieckich i śmiercią czeskiego króla.
Polityka Wewnętrzna[]
W 1279 roku król spotkał się z książętami pomorskimi w celu unormowaniu wzajemnych relacji. Od 1280 król nie angażował się w politykę międzynarodową i skupił się na polityce wewnętrznej. Król dążył do stworzenia silnych podstaw materialnych oraz prawnych sprawowanych rządów królewskich. Przy boku króla działała rada królewska pełniąca funkcje doradcze. Monarchia Władysława była monarchią stanową. Polityka władcy dążyła do scentralizowania władzy na terenie całego królestwa, oraz przemienienia państwa do grona mocarstw regionalnych, głównie w celu ochrony przed prawdopodobnymi atakami Mongołów. W tym celu podjęto decyzję o otoczeniu miast murami obronnymi i powołaniu wojsk pogranicznych które miały strzec w pierwszej kolejności granic kraju. Czasy panowania tego władcy są uznawane za okres wzmożonego rozwoju gospodarczego. Król zakładał liczne wsie i miasta co zwiększyło liczbę ludności. Doszło też do rozbudowy wojska. W celu posiadania wykwalifikowanej kadry urzędniczej władca powołał w 1290roku Uniwersytet Krakowski który był pierwszą instytucją tego typu w Europie Środkowej. Od 1300 roku król zaczął mieć problemy ze zdrowiem przez co władca stał się człowiekiem religijnym. Z tego też powodu Władysław podjął decyzję o przekazaniu Prus Zakonowi Krzyżackiemu jako wieczystej jałmużny Króla Polski co wywołało oburzenie w królestwie. Po dzień dzisiejszy decyzja ta budzi kontrowersje wśród historyków.
Śmierć
Król Władysław III Wielki zmarł w 1303 z powodu zapalenia płuc.